„De grote tragedie van de 20e eeuw,die verantwoordelijk is voor alle oorlogen en alle menselijke catastrofen op het individuele en op het collectieve vlak, is het “verlies van de ziel”.Wanneer de ziel ontkend wordt, trekt zij zich niet eenvoudigweg terug.Haar verdringing manifesteert zich in de meest uiteenlopende symptomen:Materialisme, Verslavingen, Dwangmatigheden, Geweld,
Stagnatie, Verblindheid en Zinverlies.“
– Carl Gustav Jung –
Wanneer inzicht in de ziel verloren gaat, verliezen we ook inzicht in de ware aard van het leven! Indien we de aard en essentie van onze ziel niet meer kennen, verliezen we zicht op onze uiteindelijke essentie: zuiver bewustzijn. Bewustzijn is alomtegenwoordig in het universum, zoals water alomtegenwoordig is in de oceaan. Bewustzijn is de bron en essentie van alle energie en van alle materie in de kosmos. Bewustzijn schept vanuit zichzelf alles wat naam en vorm heeft. Alles is een manifestatie van bewustzijn. Dit geldt natuurlijk ook voor ons mensen: We zijn universeel bewustzijn dat zich als individu manifesteert, precies zoals een oceaan zich als golf manifesteert. Alle manifeste dingen, alle energieën en alle vormen van materie, zijn een manifestatie van bewustzijn. Bewustzijn identificeert zich van nature met al wat bestaat, aangezien alles in wezen bewustzijn is! Maar bewustzijn hoeft zich niet uitsluitend met zijn manifestaties te identificeren; het kan zich ook met zichzelf identificeren.
Bewustzijn identificeert zich op de eerste plaats met zichzelf: het kent zichzelf, en weet: ik ben die Ben. Vervolgens weet het bewustzijn dat het de essentie is van al wat naam, vorm en functie heeft. Aangezien ook wij in wezen bewustzijn zijn, horen we ons in de eerste plaats met ons bewustzijn te identificeren: diep van binnen, diep in onze ziel horen we te weten en te ervaren: “Ik ben Bewustzijn”. Bewustzijn is nu eenmaal onze essentie; het is wat we zijn. Wanneer we ons echter niet bewust zijn van onze essentie – zuiver en alomtegenwoordig bewustzijn – dan identificeren we ons automatisch met onze manifeste energieën en tastbare materie: met onze ziel, onze geest en ons lichaam. Dit is een automatisch gebeuren. Het is de aard van bewustzijn zich te identificeren met wat het ook maar ervaart! Wanneer we ons niet bewust zijn van ons ware Zelf dan identificeren we ons met onze manifeste persoonlijkheid. In werkelijkheid zijn we beide: we zijn bewustzijn én we zijn de manifestatie van bewustzijn. Onze essentie is universeel, onpersoonlijk en eeuwig; onze manifestatie is persoonlijk en tijdelijk. Ons bewustzijn als zodanig is absoluut en volkomen abstract. Onze ziel, inclusief onze geest, is bewustzijn in beweging. Ons lichaam is bewustzijn dat een vorm heeft aangenomen. Alles is door en door bewustzijn. Bewustzijn is alles. Bewustzijn is datgene dat in religies bezongen wordt als God, Allah, Jaweh, Shiva, Tao etc. De tijd lijkt naderbij te komen, dat de mensheid deze essentie van het bestaan, en daardoor de essentie van alle religies en van alle wetenschappen, in kan zien.
Wanneer steeds meer mensen bewust worden van de gemeenschappelijke essentie van alles en iedereen, dan zal er sprake zijn van een tweede Copernicaanse revolutie! Een revolutie op het niveau van bewustzijn. Niet langer zal men materie als essentie van het universum beschouwen, maar de mensheid zal eindelijk tot het besef ontwaken, dat het immateriële, bewuste Zijn de essentie is van alles en iedereen! De mensheid ontwaakt langzaam maar zeker tot het inzicht: Bewustzijn is primair; materie is secundair!
Ook voor ons als individu zal deze bewustwording de ultimatieve genezing van ziel, geest en lichaam kunnen inluiden. De onnatuurlijke beperking waaraan het onbegrensde bewustzijn onderworpen wordt, wanneer het in onze persoonlijkheid de indruk krijgt dat het de persoonlijkheid is en verder niets, is wat de vedische wetenschap (de wijsheid van het oude India) de meest fatale vergissing van bewustzijn noemt: Pragya aparadha. Deze fundamentele vergissing van het bewustzijn, die optreedt zodra het bewustzijn een (menselijke) vorm aanneemt, wordt door de Ayurveda – de wetenschap van het leven – beschouwd als de oorzaak van alle ziekten en van alle problemen die de mensheid plagen. Deze vergissing van het bewustzijn, waardoor het zichzelf als begrensd in tijd en ruimte beschouwd, is de meest fundamentele vorm van menselijke onwetendheid. De doorsnee mens is onwetend aangaande zijn eigen essentie, zijn ware Zelf! In zekere zin is deze vergissing natuurlijk en voorgeprogrammeerd! Van nature richt de mens zijn bewustzijn naar buiten, door middel van de vijf zintuigen: deze zijn voor dit doel speciaal geconstrueerd! Zolang de mens zijn aandacht voornamelijk naar buiten richt en zich argeloos laat leiden door zijn naar buiten gerichte zintuigen, zo lang zal de mens onwetend blijven over zijn innerlijke essentie, zijn ware Zelf. Onwetendheid over de essentie van zichzelf en over het leven als geheel resulteert automatisch in vele waandenkbeelden, misverstanden en zinloze handelingen.
Maar het is ook voorgeprogrammeerd dat de mens zijn zintuiglijke oriëntatie zal overstijgen. Via de aanwending en uitbouw van zijn verstand, dringt de mens steeds verder door in de aard van de werkelijkheid. Het verstand is een deel van onze ziel. Door het verstand juist aan te wenden, komen we onvermijdelijk terecht bij onze essentie. Door middel van logisch denken, en door ons denken te koppelen aan systematische en doelgerichte waarnemingen, dringen we met ons bewustzijn steeds dieper door in de werkelijkheid. Astronomie en kosmologie hebben de mensheid gezegend met een tamelijk kompleet beeld van het universum, inclusief zijn ontstaan in de Big Bang. Maar nog succesvoller is de kwantummechanica geweest in het diep doordringen in de werkelijkheid. Door het allerkleinste onder de loep te nemen, heeft men datgene ontdekt dat kleiner is dan het kleinste: het Nulpuntveld. (Zie Lynne McTaggart: Het Veld – De zoektocht naar de geheime kracht van het universum. ISBN 90 202 8339 1)
Met de ontdekking van het Nulpuntveld, ook wel het Vacuümveld genoemd, heeft men de immateriële basis van alle energieën en dus ook van alle vormen van materie ontdekt. In de beschrijvingen van het Nulpuntveld wordt duidelijk, dat we hier te maken hebben met een immaterieel veld dat alomtegenwoordig is. Het is onveranderlijk en eeuwig, en als zodanig is het de bron en essentie van alles wat veranderlijk en tijdig is.
Deze ontdekking is werkelijk historisch te noemen. In de kennis van het Nulpunt-veld is de moderne wetenschap op één lijn gekomen met aloude vormen van wijsheid, die de mens op basis van intuïtief inzicht ontwikkeld heeft. Zo is het gemakkelijk in te zien dat het Nulpuntveld een andere naam is voor dat, wat Buddha Shunyata ofwel de Leegte noemde. Interessant is ook de etymologische betekenis van de naam Allah; Al Laha betekent : De Leegte, leest men in soefi literatuur. Het Nulpuntveld is het Natuurkundige equivalent van de wiskundige Nul. Zoals volgens de Set-theorie de nul de oorsprong van alle getallen is, zo is het Nulpuntveld de oorsprong van alle energie en materie. Het Nulpuntveld van de natuurkundigen is identiek aan het Zijn of het Absolute van de filosofen. Het is het ware Zelf van de transpersoonlijke psychologie. Het is het Atma – het universele Zelf – van de vedische wetenschappen. Het is het Bewustzijn van de metafysica.
De kennis van de essentie van het bestaan is van wezenlijk belang. Wanneer we de essentie niet kennen, dan kennen we niets werkelijk grondig. Het is zoals Giordano Bruno zei: “Want zoals degene die het Ene niet begrijpt, niets begrijpt, zo begrijpt degene alles, die in waarheid het Ene begrijpt. En wie steeds meer in de kennis van het Ene doordringt, nadert ook de kennis van alles”. In dit licht kunnen we ook de opzienbarende uitspraak van de Upanishaden begrijpen: “Ken datgene, waardoor al het andere gekend wordt! Ken je Zelf (Atma)”. “Gnoti Seauton – Ken jezelf” was niet voor niets het levensmotto van Socrates. Ook Socrates had ingezien dat zelfkennis de vaste en ware basis vormt voor alle andere kennis die de mens kan hebben, want: indien je jezelf niet kent, wie kent dan de kennis? Wat is dan de kern of essentie van je kennis? Indien wij als ziel-geest-lichaam-systeem niet bewust zijn van onze essentie, dan begrijpen we ten eerste onszelf niet en ten tweede begrijpen we niets wezenlijks van de werkelijkheid als geheel, die immers een manifestatie is van ons universele Zelf!
Zolang de onwetendheid van het bewustzijn binnen onze persoonlijkheid bestaat, leidt dit tot allerlei psychosomatische klachten. Het maakt ons ontvankelijk voor angst. Het is de basis van alle frustraties en verdriet die we in het leven kunnen ervaren. Het is zoals Buddha het zegt in zijn eerste edele waarheid: “Het leven in onwetendheid is lijden.” Het is precies zoals de Upanishaden het uitdrukken: “Voor de onwetende is het leven gevuld met lijden. Voor de wetende is het gevuld met geluk”. Verder leest men in de Upanishaden: “Tarati shokam Atmavit: Hij die het Zelf kent, overwint het lijden.”
Door gebrek aan kennis omtrent ons ware Zelf, wanen we onszelf sterfelijke en kwetsbare wezens. Dit moge gelden voor ons lichaam, maar niet voor ons bewust-zijn; niet voor ons Zelf! Op basis van deze psychologische onvervulde en zorgwekkende toestand, ontwikkelen we vele vormen van lichamelijk lijden. Ayurveda beweert dat alle ziekten hun uiteindelijke oorzaak hebben in het Pragya aparadha, de vergissing van bewustzijn in onze individuele geest. De onwetendheid omtrent ons ware, goddelijke en universele Zelf brengt met zich mee, dat ons ik-besef gebaseerd wordt op de ervaring van ons ziel-geest-lichaam-systeem. We identificeren ons dus met onze individuele persoonlijkheid. Hierdoor blijft ons potentieel ver onder wat het zijn kan! De psychologie leert ons al meer dan honderd jaar, dat de gemiddelde mens slechts 10 procent van zijn volledige vermogen benut! Het is alsof we een prachtige Rolls Royce bezitten, die slechts 16 kilometer per uur kan rijden. Geen wonder dat we ons gefrustreerd voelen!
Menigeen wordt hierdoor depressief, menigeen agressief! Velen beginnen zich zorgen te maken over hun levensonderhoud. Als geïsoleerd ego te midden van vele andere ego’s die zich ook afgescheiden wanen, krijgen we de indruk dat we moeten vechten voor ons bestaan. Het leven wordt een concurrentiestrijd. De aard van het Atma, ons ware Zelf, bestaat uit zuiver geluk, waarheid en universeel identiteitsbesef. Zolang we ons ware Zelf niet kennen, zijn we per definitie niet gevestigd in geluk; we zijn per definitie niet gevestigd in de waarheid en we zijn per definitie niet gevestigd in een universeel identiteitsbesef. We identificeren ons dan automatisch (Atma-matisch) met ons ego, met onze persoonlijkheid. Dit leidt tot allerlei complicaties. We voelen ons niet echt gelukkig, en omdat we niet adequaat gecoacht worden, gaan we het geluk buiten ons zoeken. We hebben geen visie van de waarheid en ontwikkelen allerlei meningen die we dan opvatten als onze persoonlijke ‘waarheden’. En doordat we ons per vergissing niet met ons zelf identificeren, maar met onze sterfelijke persoonlijkheid, ontstaan er allerlei onbalansen, ongemak en ziekten in onze persoonlijkheid: angst, verdriet, boosheid, depressie, agressie, hebzucht, arrogantie, minderwaardigheidscomplexen, superioriteitscomplexen, schijnheiligheid, gekunsteldheid, heerszucht, slachtof-fergevoel, gespletenheid, waanideeën, waanzin, nihilisme, materialisme, en alle ver-schrikkingen die de wijze psychiater Carl Gustav Jung hierboven noemt.
Jawel, alle leed is het directe of indirecte resultaat van onze onwetendheid omtrent ons ware Zelf. Maar dit absolute beginsel laat zich ook omkeren: De oplossing van al het menselijke lijden ligt in de bewustwording van ons ware, universele, goddelijke Zelf. Het Zelf is de uiteindelijke identiteit die we met alles en iedereen delen! Dit laat zich mooi illustreren aan de hand van de analogie van de golf en de oceaan. Dank zij de realisatie van de golf dat hij door en door uit water bestaat, komt hij spontaan tot het inzicht, dat al zijn broer- en zustergolven ook uit water bestaan! Zodra een mens zijn ware Zelf realiseert, beseft hij of zij, dat hij op het niveau van bewustzijn één is met alle medemensen, mededieren en medeplanten. Op basis van deze verruiming van bewustzijn ontstaat mededogen en de realisatie van het feit, dat we allen in dezelfde boot zitten. Dan houden we op anderen uit te buiten, te manipuleren en te bestrijden. Dan breekt het inzicht door dat er slechts één mensheid bestaat, en dat we het leven op aarde zo kunnen inrichten, dat iedereen de gelegenheid heeft zijn ziel, zijn ego en zijn persoonlijkheid te ontwikkelen. Door het besef van de essentiële Eenheid die de oneindige Veelvoud doordringt, ontstaat er spontaan een universele ethische houding: We behandelen anderen, zoals we zelf behandeld zouden willen worden. Zodra dit rationele ethische besef universeel gemeengoed wordt, kan de mensheid zich ontwikkelen naar ongekende, onvermoede hoogten!
Met het inzicht in het Zelf ontstaat spontaan het inzicht in de universele Wet van Actie (In vedische terminologie de ‘Wet van Karma’ genoemd): ‘Zoals we zaaien, zo zullen we oogsten’. Zodra we beseffen dat intelligente en levensbevorderende handelingen ons gelukkig maken en dat levensschadelijke handelingen ons on-gelukkig maken, dan zien we in dat we zelf de smid zijn van ons geluk, dan wel van ons ongeluk. Dan tenderen we er naar ons meer en meer levensbevorderlijk te gedragen, in gedachten, woorden en daden. Het leven wordt dan eigenlijk heel eenvoudig: iedereen heeft de formule voor zijn ware levensgeluk in eigen handen. Zodra de mens inziet en uit eigen ervaring weet dat de effecten van zijn handelingen vroeger of later bij zichzelf terugkomen, dan laat hij het wel uit zijn hoofd andere mensen schade te berokkenen.
Door inzicht te krijgen in de ziel, waarvan het ego het centrale bestuursorgaan is, en het verschil in te zien tussen onze individuele ziel (de golf op de oceaan) en ons ware, universele Zelf (de oceaan), worden we ons bewust van het natuurlijke proces van zielsverhuizing en reïncarnatie. (De oceaan drukt zich alsmaar opnieuw in nieuwe golven uit.) Dan weten we dat we ons Zelf zijn, en een ziel hebben! Dan leren we onze ziel kennen als een prachtig orgaan, waarmee wij ons Zelf kunnen uitdrukken en waarmee Wij ervaringen kunnen opdoen in de energetische en stoffelijke werelden. Dan leren we onze ziel kennen als een energetisch lichaam, dat miljoenen jaren oud kan worden. We krijgen dan inzicht in de wijze waarop de ziel met zijn ego de persoonlijkheid kan sturen en benutten om bepaalde levenslessen op te doen. Zo ontwikkelt zich onze ziel tot een rijpe en wijze ziel. Door bewust te worden van onze ziel, op basis van ons ware Zelf, wordt zij levendig, gezond, krachtig en stralend. Als persoonlijkheid worden we bezield en geïntegreerd. Dit maakt ons geestelijk volwassen. (vroeger noemde men dit: ‘verlichting’) Door inzicht in het Zelf, de bron van onze ziel, wordt de ziel geheeld, en bevrijd van trauma’s uit het verleden.
Het inzicht in de universele en op zichzelf staande aard van bewustzijn is de kwantumsprong in de uiteindelijke waarheid over onszelf en de werkelijkheid als geheel! Dit inzicht in de essentie van het leven resulteert automatisch (Atma-matisch!) in het verkrijgen van inzicht in de mechanismen die de schepping vormgeven. Inzicht in het Zijn, genereert automatisch inzicht in het Worden. (Engels: Be-ing and Be-coming) Het wordingsproces wordt bestuurd door de natuurkundige Wet van Activiteit, die stelt dat elke actie een overeenkomende maar tegengestelde actie veroorzaakt: actie = – reactie. In de vedische wetenschap wordt dit de ‘Wet van Karma’ genoemd: elke actie keert terug tot degene die de actie verricht. Het leven is dan ook een soort boemerangspel. Sommige acties keren meteen terug, anderen komen pas later terug. Dit terugkeerproces kan meerdere levens omvatten, aangezien in wezen niet het lichaam de doener is maar de ziel die miljoenen jaren kan leven! Het gaat daarbij voornamelijk om de intentie waarmee de ziel handelingen verricht.
Het inzicht in het boemerangmechanisme hoort dus van nature gekoppeld te worden aan het inzicht in het mechanisme van wedergeboorte van de ziel, respectievelijk het proces van zielsverhuizing. Zo kan er een totaalbeeld van de werkelijkheid ontstaan in het bewustzijn van de mens. Dit zijn de drie basis ingrediënten van een totaal inzicht in het leven: 1. Inzicht in bewustzijn als zodanig (Zelfkennis). 2. Inzicht in hoe we ons leven vorm geven op basis van onze activiteiten (Wet van karma) 3. Inzicht in hoe onze lichamelijkheid tot stand komt (Proces van reïncarnatie). Zodra de kennis en ervaring van deze drie aspecten van de werkelijkheid gemeengoed worden in het collectieve bewustzijn van de mensheid, kan het menselijke potentieel zich geleidelijk aan volledig gaan manifesteren! Zo eenvoudig is dat!
© Drs. Frans Langenkamp Ph.D. , antropoloog, vedisch astroloog en vedanta expert.
Email: franslangenkamp@freeler.nl. Website: www.selfrealisation.net